De blootstelling aan vliegtuiggeluid kan verschillende effecten hebben op het welzijn en de gezondheid van mensen. Voorbeelden zijn: 

• (Ernstige) hinder 
• Slaapverstoring
• Verhoogd risico op hart- en vaatziekten
• Stress
• Gehoorverlies 
• Achteruitgang van leerprestaties van kinderen
• Verstoring van dagelijkse activiteiten 

Het bewijs voor een relatie met de blootstelling aan geluid is niet even sterk voor al deze effecten. Ook komen sommige effecten minder vaak voor.

Wat bepaalt het effect van vliegtuiggeluid?

Welk effect het geluid heeft en in welke mate, hangt af van bijvoorbeeld:

• het niveau 
• de frequentie
• hoe lang de blootstelling aan het geluid duurt
• hoe vaak het geluid voorkomt 
• wat het geluid voor de ontvanger betekent

De blootstelling aan omgevingsgeluid kan leiden tot hinder. Ook kan het ervoor zorgen dat mensen minder goed slapen en kan het de dagelijkse activiteiten van mensen verstoren. In lijn met de WHO-definitie van gezondheid wordt hinder beschouwd als een gezondheidseffect. Daarnaast beschouwen we hinder ook als een chronische veroorzakende factor van stress die op de lange termijn weer tot andere gezondheidseffecten kan leiden. De blootstelling aan omgevingsgeluid kan ook direct tot fysiologische effecten leiden. Als mensen lange tijd aan te veel geluid worden blootgesteld, kan dat leiden tot chronische effecten, zoals verhoogde bloeddruk. Dit verhoogt het risico op hart- en vaatziekten.

Ook kunnen zaken die niet direct met het geluid te maken hebben van invloed zijn op de mate van hinder of slaapverstoring – de zogeheten niet-akoestische factoren. Iemand kan bijvoorbeeld gevoelig zijn voor een geluid. Daarnaast hangt het ervan af hoe iemand over de bron van het geluid denkt (positief of negatief) en hoe iemand met geluid omgaat. Maar ook de tevredenheid met de woonomgeving heeft invloed op de mate waarin mensen last hebben van geluid van vliegverkeer.

Ruim 259.000 mensen hebben (ernstige) hinder van geluid

Volgens berekeningen ervoeren in Nederland in 2016 gemiddeld ruim 259.000 mensen ernstige hinder door het geluid van vliegverkeer. Deze getallen zijn de uitkomst van een bepaalde aanpak; andere studies kunnen ook andere getallen laten zien. De kans op ernstige hinder is groter in de gebieden met het meeste geluid, maar daar wonen meestal minder mensen. Dit blijkt uit analyses van het RIVM [RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu)-rapport Motie Schonis e.a.]. Ook in gebieden waar de geluidbelasting lager is, kan je hinder ervaren, bijvoorbeeld in gebieden van 45 tot 50 dB (Lden). In deze gebieden wonen in het algemeen meer mensen dan in gebieden waar het geluid harder is. Hierdoor is het totaal aantal mensen die hinder ervaren ook groter. (Ernstige) geluidhinder kan een gevoel opwekken van ergernis, afkeer, boosheid, hulpeloosheid of gekwetstheid. Dat komt doordat geluid een negatieve invloed heeft op de gedachten, gevoelens of activiteiten van die persoon. 

Ongeveer 152.00 mensen zijn ernstig slaapverstoord

Volgens berekeningen kunnen ongeveer 152.000 mensen in Nederland niet goed slapen door het geluid van vliegverkeer. De meeste van deze mensen wonen in gebieden met een geluidbelastingniveau tussen 32 en 37 dB (Lnight). Dat blijkt uit analyse van het RIVM [o.a. Schonis]. 

Verhoogd risico op hart- en vaatziekten

Geluidhinder, slaapverstoring en stress kunnen een hogere bloeddruk en verhoogde niveaus van het stresshormoon cortisol veroorzaken. Daardoor neemt de kans op hart- en vaatziekten, bijvoorbeeld een hartinfarct, toe. Op basis van berekeningen krijgen naar verwachting gemiddeld tien mensen per jaar een hartziekte door het geluid van vliegverkeer in Nederland. Deze mensen wonen volgens analyse van het RIVM vooral in gebieden met geluidniveaus tussen de 55 en 60 dB (Lden). 

Gezondheidseffecten meten en berekenen

Lees hoe je gezondheidseffecten kunt meten en berekenen.